Văn Cao và Phạm Duy

[unclevinh]

Văn Cao và Phạm Duy
(Thái-Vinh mến tặng Phượng-Hoàng)

"Ai qua bến giang đầu tha thiết
Nghe sông than mối tình Trương Chi
Dâng úa trăng khi về khuya
Bao tiếng ca ru mùa thu..."

- Văn Cao là một người xấu trai!

- Sao lại nói như vậy?

- Không tin, cứ coi đĩa băng "Văn Cao, Giấc mơ một đời người" thì biết!

- Tại ông không bán thân vì danh lợi, nên sau vụ Nhân Văn Giai Phẩm, ông bị chính quyền cọng sản bỏ rơi...

- Thì ai không biết chuyện đó; nhưng xấu trai mới là cái hay của Văn Cao.

- Nói sao nghe trái tai quá!

- Xấu trai nên nhát gái, đồng ý không?

- Đồng ý. Nhưng ăn nhằm gì tới tài của Văn Cao?

- Trời ơi! Còn phải giải thích nữa! Có tài mà nhát gái, thì mới làm nên những bản nhạc mê gái bất hủ, như: Bến Xuân hay Trương Chi...

Văn Cao và Phạm Duy đối với tôi như hai tay đại hành gia Kim Dung và Cổ Long đã viết những pho truyện Võ Hiệp Kỳ Tình bất hủ. Một người chỉ viết có 16 bộ; nhưng bộ nào bộ nấy đều xứng đáng là "Thiên thu trường trị nhất thống giang hồ". Còn một người thì viết liên miên, viết hàng trăm bộ, viết đến kiệt sức hộc máu chết lúc mới 48 tuổi, khiến Kim Dung phải kinh ngạc kêu lên lời thán phục: "Nhiều bộ truyện Cổ Long viết hay hơn tôi!"

Văn Cao là một kiếm sĩ tài hoa, trước khi nhận thức được mình đi lầm theo đường Hắc Đạo không cách gì vùng vẫy thoát ly được, ông đã cống hiến cho đời khoảng 20 pho kiếm vô địch, rồi tự chấn động phế bỏ võ công, biến thành một con người tầm thường rút lui khỏi giang hồ!

Tuy ông đã rút lui khỏi giang hồ từ những ngày công lực đang phát triển đến hồi sung mãn nhất, và đã rút lui hẳn vào cõi Thiên Thai từ năm 1995; nhưng Văn-Cao với những tình khúc bất hủ, như:
Trương Chi, Thiên Thai, Suối Mơ, Bến Xuân, Buồn Tàn Thu, Thu Cô Liêu, Cung Đàn Xưa...vẫn còn ngân vang mãi mãi trên cõi trần thế.

- Kim Dung đã rửa tay gác kiếm, Cổ Long cũng đã tịch, từ lâu giang hồ rất tịch mịch, không còn ai khuấy động những thiên võ hiệp kỳ tình hay hơn nữa! À mà này, Văn Cao với Phạm Duy, ai hay hơn ai?

- Không thể so sánh được! Hai đại hành gia từ khi hành hiệp bước giang hồ mỗi người mỗi ngã và công lực mỗi người mỗi khác...

- Ủa?

- Tuy nhiên vì xấu trai và nhát gái, nên tài nghệ của Văn Cao dù không bị dính líu vào vụ Nhân Văn Giai Phẩm, thì tâm hồn và tác phẩm văn nghệ của ông vẫn thuộc về cõi mơ hồ, đẹp, nhưng xa vời trần thế. Ngược lại, Phạm Duy không hẳn đẹp trai, nhưng nhờ dạn dĩ và ưa sống đời lăn lóc phiêu bạt đó đây nên tâm hồn và tác phẩm của ông luôn luôn sống động và phong phú. Vì thế, bên cạnh những bài tình ca và dân ca bất hủ, như Tình Ca, Tình Hoài Hương, Bà Mẹ Quê, Nhớ Người Ra Đi, Nương Chiều...Phạm Duy còn tô điểm vào bức tranh âm nhạc của ông hàng trăm ngàn mầu sắc của Trường Ca, Tâm Ca, Hoan Ca, Tục Ca, Bình Ca, Đạo Ca, Vỉa Hè Ca, Thiền Ca, Tình Tự Ca...thanh tục lẫn lộn làm rối mù. Tôi yêu thích cái tâm hồn nghệ sĩ chân thật đó quá!

- Đó là hồi còn trai trẻ, chớ về già, tài nghệ Phạm Duy đâu còn nữa; hoạ chăng chỉ còn "Thiên Duyên Tình Mộng" vớ vẩn thôi hà!

- Mỗi giai đoạn của cuộc đời Phạm Duy nổi trôi theo vận nước đều phản ảnh qua các tác phẩm rất chân thực. Về già Phạm Duy còn soạn Trường Ca Hàn Mạc-Tử, minh hoạ Truyện Kiều, phổ thơ Ngục Ca, Tình Cầm, viết hồi ký ghi lại lịch sử Tân nhạc Việt-Nam...như vậy gọi là vớ vẩn à? "Tình Tự Ca" chỉ là một loại nhạc xả hơi cho đỡ căng kiểu như "Tục Ca" hay "Vỉa Hè Ca" ổng làm chơi cũng đã hơn 20 năm rồi; hà cớ gì mình phải yêu thích tất cả những tác phẩm của Phạm Duy?

- Nhưng nghe nhiều người chê bai Phạm Duy, mình cũng thấy nhân cách ông không bằng nhiều nghệ sĩ khác!

- Nói đại ra đi?

- Ví dụ như vụ rủ rê ăn chè làm tan vỡ gia đình người bạn, thì nói sao đây?

- Hôn nhân như cái xe do người cầm lái làm chủ. Lúc đầu xe chạy trơn tru nên lơ là chuyện chăm sóc bảo trì, cho đến khi xe bị trục trặc nằm đường mới thấy tiếc. Trong "Thiên Long Bát Bộ" có một cuộc hôn nhân vương giả rất kỳ quặc, mà người đàn bà thông minh và tài sắc ghê hồn như Thư Bạch-Phụng đã phát minh ra là ân ái với một gã ăn mày tàn tật máu mủ gớm ghiếc (không ngờ lại là Thái tử Đoàn Diên-Khánh sau nầy!) để trả thù cái tính lả lơi trăng gió của đức ông chồng. Tôi cho bất cứ một cuộc đổ vỡ hôn nhân nào cũng đều do cả hai gây ra...

- Thôi thôi bỏ qua vụ ăn chè cũ rích đi! Thế bây giờ Phạm Duy về Việt-Nam sắp lấy vợ trẻ măng 20 tuổi, coi được à?

- Sao lại không? Tôi đã đem điều nầy hỏi vài người bạn: "Ví dụ nếu cha anh muốn tục huyền với một cô gái rất trẻ tuổi, thì anh sẽ làm gì?" Câu trả lời là: "Tôi sẽ tìm cách tán cô gái đó; nếu tán không được đành làm lơ, chứ không lẽ gây lộn với ông già à?" Thường thường những người đa tình đều đa tài (thêm đa tật), như Pablo Picasso thay đổi tình nhân nhanh như đổi kiểu tranh vẽ, ông từng yêu một cô gái mới 17 tuổi kìa! Phải mừng cho Phạm Duy còn phong độ, sao lại bày đặt đạo đức giả? Hay là muốn được như ông ấy mà không có cơ hội nên ghen?

- Mà nầy, nếu không có Thái-Thanh, nhạc Phạm Duy chưa chắc đã hay?

- Văn Cao và Phạm Duy soạn nhạc như các đại cao thủ viết kiếm phổ để lại mai sau, ca sĩ chỉ là người gặp kỳ duyên bắt được kiếm phổ luyện tập, rồi đem ra thi thố trên giang hồ. Phạm Duy sớm được cái may mắn là gặp ngay giọng hát Thái-Thanh sinh cùng thời, và ông soạn nhạc, chắc cũng nhắm vào giọng hát vô địch ấy. Tôi rất yêu mến tiếng hát Thái-Thanh, và rất lấy làm tiếc Phạm Duy với Thái-Thanh, hai nghệ sĩ trời cho nước Việt-Nam lại không thành một đôi tình nhân! Năm mươi năm nữa, chưa chắc trên đời nầy còn ai nhớ tiếng hát Thái-Thanh, nhưng nhạc của Phạm Duy vẫn luôn luôn còn đó cho nhiều người gặp được kỳ duyên!

- Chắc Phạm Duy rất buồn khi thấy nhiều người chê bai ông?

- "Sức mấy mà buồn"! Lớp ngang ông thì đã chết gần hết; từ lâu rồi ông đâu cần ai, thì bây giờ còn gì cho ông quan tâm nữa? Phạm Duy như một người lữ khách mang đàn hát rong đi ngang qua hành tinh nầy. Khi nào quả đất hết đàn bà thì người ta mới hết yêu và quên được Phạm Duy. Thế hệ mai sau, chắc chắn sẽ yêu nhạc Phạm Duy hơn bây giờ!