Nguyễn Chí Thiện và tập thơ Hoa Địa Ngục

Post Reply
User avatar
uncle_vinh
Site Admin
Posts: 1861
Joined: 26 Feb 05, Sat, 2:56 pm
Location: CN13, AZ, USA
Contact:

Nguyễn Chí Thiện và tập thơ Hoa Địa Ngục

Post by uncle_vinh »

Nhà thơ Nguyễn Chí Thiện và tập thơ Hoa Địa Ngục
2006.06.25
Nguyễn An, phóng viên đài RFA

Từ hơn 20 năm qua, tên tuổi Nguyễn Chí Thiện đã được công chúng biết đến như một nhà thơ của lao tù. Ông lấy chất liệu cho thơ từ những đoạn đời khổ ải, những mảnh đời tan nát, từ những ngày những tháng và những năm trong ngục tối, trong cùm kẹp, trong đói khát hận thù không phải chỉ của ông, mà của cả những bạn tù đồng cảnh ngộ. Ông tâm sự thế này về sự hình thành của thơ:

Tải xuống để nghe

Image
Nhà thơ Nguyễn Chí Thiện tại buổi ra mắt tập thơ Hoa Địa Ngục. RFA PHOTO/Nguyen An

Triệu cuộc đời khổ oan,
Nát tan trăm ngàn mảnh
Chắp lại mới hóa thành
Mấy vần thơ ai oán

Nàng thơ của ông không yêu kiều diễm lệ, mà là “một nàng thơ khốn khổ, nhục nhằn,” đói khát, hèn mọn:

Nàng thơ của tôi khát thèm rau muống
Mộng bát cơm đầy, quý đói hay ma?

Nhưng chính cái đơn sơ, giản dị mà lại không tầm thường của thơ Nguyễn Chí Thiện đã khiến thơ ông đi thẳng vào tâm hồn người đọc và được độc giả khắp nơi đón nhận như một ngùơi thân. Không rào đón, không lễ nghi, không cần giới thiệu.

Trúơc khi tên Nguyễn Chí Thiện được biết đến, ngừơi Việt hải ngoại đã xúc động với một tập thơ không tên, không tác giả, được phổ biến dưới nhan đề được lấy từ một câu thơ trong tập, là “Tiếng Vọng từ đáy vực,” rồi “Chúc thư của một người Việt Nam.”

Image
Bà Trưong Anh Thụy tại buổi ra mắt tập thơ Hoa Ðịa Ngục của Nhà thơ Nguyễn Chí Thiện. PHOTO RFA/Nguyen An

Lúc đó là tháng chín năm 1980. Mặc dù không biết tên tác giả, nhưng những tâm tình hực lửa lao tù đã nhanh chóng được chắp cánh bay khắp địa cầu nhờ sự tiếp tay phổ biến của các nhà báo, dịch giả, nhạc sĩ cũng như những người quan tâm đến tình hình nhân quyền tại Việt nam mà tập thơ là một bản cáo trạng viết bằng máu và nước mắt.

Bốn năm sau, tập thơ mới mang tên đích thực của nó là Hoa Địa Ngục với tác giả đích thực là Nguyễn Chí Thiện, dựa trên một bức thư tiết lộ của giáo sư P.J. Honey ở Anh quốc, bởi chính Nguyễn Chí Thiện đã đem tập thơ vào toà đại sứ Anh ở Hà Nội với bức thư ngắn mở đầu nguyên văn như sau:

“Nhân danh hàng triệu nạn nhân vô tội của chế độ độc tài, đã ngã gục hay còn đang phải chịu đựng một cái chết dần mòn và đau đớn trong gông cùm công sản, tôi xin ông vui lòng cho phổ biến những bài thơ này trên mảnh đất tự do của quý quốc. Đó là kết quả 20 làm việc của tôi, phần lớn được sáng tác trong những năm tôi bị giam cầm.”

Ngay sau khi đưa được tập thơ vào toà đại sứ Anh tại Hà Nội, tức là đã chắp cánh được cho tâm tình của mình đi xa, nhà thơ bị đưa thẳng vào xà lim vừa lúc vừa bước chân ra khỏi sứ quán. Chân bước vào tù nhưng lòng hân hoan mở hội, Nguyễn Chí Thiện đã tả lại tâm tình của mình như sau: (Xin theo dõi trong phần âm thanh bên trên)

Image
Giáo sư Nguyễn Ngọc Bích tại buổi ra mắt tập thơ Hoa Địa Ngục. RFA PHOTO/ Nguyen An

Những lời quý thính giả vừa nghe được chính nhà thơ đọc cuối tuần qua tại Virginia, nhân dịp Tổ hợp xuất bản miền đông Hoa kỳ tổ chức buổi ra mắt “Hoa địa Ngục toàn tập” gồm hơn 700 bài thơ, cùng nhiều hình ảnh và tư liệu quý giá của một con người lấy trái tim, khối óc, máu, mồ hôi và sự đau đớn của chính mình để kết tinh thành thơ.

Buổi ra mắt còn nhằm trả lời cho một thắc mắc không biết xuất phát từ đâu, nhưng đã loan truyền trong dư luận đồng bào hải ngoại, như lời đại diện nhà xuất bản, nhà văn Trương Anh Thụy cho biết như sau: (Xin theo dõi trong phần âm thanh bên trên)

Trả lời cho những thắc mắc ấy, ngoài những hình ảnh và tư liệu được trưng bày, nhà thơ còn tuyên bố sẵn sàng làm các cuộc xét nghiệm để chứng minh chính mình là người đã đưa tập thơ vào toà đại sứ Anh tại Hà Nội hồi tháng sáu năm 1980.

Xét nghiệm là chuyện tương lai, không biết có cần làm hay không, nhưng trước mắt, nhà thơ Nguyễn Chí Thiện đã chinh phục người nghe bằng chuyện thực xẩy ra trong những đoạn đời tù mà ông sử dụng như nguyên liệu thô để đưa vào thơ, và nhân thế giải thích ý nghĩa của những lời thơ có khi rất giản dị, nhưng mang trong nó những kinh nghiệm vô cùng đớn đau khắc nghiệt.

Trước hết, ông cho biết lý do tại sao phải làm thơ. Thơ là phản ánh những kinh nghiệm đoạ đầy của tác giả, nên đau khổ chính là cái nôi của thơ. Và bởi nhà thơ coi thơ như một tiếng nói phản kháng, nên thơ của ông không cao siêu, cũng không thơ mộng.

Nếu Phùng Quán từng sống trong đau khổ, và phải vịn câu thơ mà đứng dậy, thì Nguyễn Chí Thiện cũng nhờ thơ mà thóat được sự tuyệt vọng bởi, như một quy luật, khi sự tuyệt vọng đã được nói lên thành lời, thì nó đã thăng hoa để mang cứu rỗi cho chính ngừơi tuyệt vọng:

Hơn 700 bài thơ của Nguyễn Chí Thiện quả nhiên là tiếng gọi từ đáy vực, là hoa của địa ngục và là chúc thư của một con người Việt Nam đau khổ.

Tiếng Việt

--------------------------------------------------------------------------------

© 2006 Radio Free Asia
User avatar
uncle_vinh
Site Admin
Posts: 1861
Joined: 26 Feb 05, Sat, 2:56 pm
Location: CN13, AZ, USA
Contact:

Post by uncle_vinh »

Nguyễn Chí Thiện Ra Mắt Thơ ‘Hoa Địa Ngục’ Tập 2

Image
Nhà thơ Nguyễn chí Thiện trong buổi ra mắt thi phẩm.

Westminster (VB) . - Bị đốt cháy trọn tuổi thanh xuân trong ngục tù Cộng sản ngót 27 năm, rồi được qua định cư Hoa Kỳ 11 năm, "ngục sĩ" gần 70 tuổi đời Nguyễn chí Thiện đã kể lại chuyện tù trong tập 2 thi phẩm HOA ĐỊA NGỤC, được ra mắt chiều Thứ Bảy 29-7 vừa qua.

Ước tới 400 đồng hương Quận Cam và các tiểu bang về, đã đến trước giờ khai mạc buổi ra mắt thơ, xếp hàng dài đón nhận thi phẩm với giá 20 $ (hoặc 25 $ có bìa cứng), rồi tìm một chỗ ngồi quanh phòng hội đài Little Saigon (lúc ấy đã chật ních) vừa đọc thơ vừa nghe những lời phát biểu sang sảng, hay ca hát ngâm thơ với giọng hùng hồn! Nhiều người từng nghe danh tác giả, vội hỏi quanh, chen lấn để nhìn cho được khuôn mặt người thi sĩ làm thơ từ dạo ở trong tù Miền Bắc VN.

Giáo sư Lê Tinh Thông, Chủ Tịch Hội Đồng Quản Trị đài Little Saigon mở đầu buổi ra mắt sách: "Chúng tôi biết ơn chiến sĩ, thi sĩ Nguyễn chí Thiện đã cùng mọi người giúp cho những bạn trẻ, con em chúng ta thấy rõ bộ mặt thật Cộng Sản, viết lên những tội tày đình của CS!"

Nhà văn Phan nhật Nam kế đó, dành nhiều phút nói về nhà thơ, dẫn những bài thơ của thi sĩ Nguyễn chí Thiện phản ứng với thời kỳ mà ông sống trong tù. Cụ Nguyễn thanh Hùng từ Texas qua, lên tiếng kể vanh vách lai lịch của nhà thơ: con một gia đình tham gia phong trào Cần Vương, và thân phụ là nhà nho học.

Người điều hợp chương trình Đinh quang Anh Thái giới thiệu đôi nét: "Thi sĩ Nguyễn chí Thiện đã trải qua 27 năm tù mà lập trường không hề thay đổi và vẫn kiên định về một Việt nam tươi sáng không còn Cộng sản".

Vừa xuất hiện trước sự cảm mến của cử tọa, nhà thơ Nguyễn chí Thiện cất giọng hùng hồn với câu thơ: "Tôi chống Cộng vì tôi yêu sự sống, Tôi chống Cộng để hồi sinh cuộc sống,..."

Ông kể, chỉ một thời gian ngắn sau khi sống chung với CS năm 1954, ông đã biết chế độ Cộng sản là độc tài đảng trị, dùng bạo lực trấn áp tất cả mọi chống đối. Ông đã nhìn thấy tận mắt và chứng kiến những tang tóc kinh hoàng mà CS đã vùi dập đất nước. Chính vì sự sống của đất nước ông phải cất lên tiếng nói, và ông làm thơ như một phương tiện ghi chép lại những gì xảy ra chung quanh ông dưới thời CS...

Đến bày tỏ đồng tình, có giọng ngâm Trần lãng Minh. Anh đã gây xúc động mọi người qua bài Vì Ấu Trĩ đăng trong tập thơ.

Trong lúc các phát biểu diễn ra, thi phẩm Hoa Địa Ngục tập 2 tiếp tục được đón mua, và lối một giờ đồng hồ sau đó, nhiều người tới muộn không mua được: sách thơ bán quá nhanh. Các phái viên báo chí có mặt tại chỗ ghi nhận sự chào đón của độc giả lần này là nhiệt tình nhất, và sách bán nhanh nhất, bởi có người mua trên 2 cuốn, nói là để gửi tặng bạn bè phương xa!

Dưới bóng râm một gốc cây cạnh bãi đậu xe, độc giả Trần thế K. ngồi chăm chú dọc thơ ông, trong lúc dưới mái lều giữa trời nắng chang chang, hàng chục người khác mở thi phẩm ra, vừa đọc vừa nghe bên trong phát biểu. Ông K. cho biết năm nay 79 tuổi, "cả họ nhà tôi theo Việt Cộng ở lại hết, chỉ một mình tôi bỏ trốn vô Nam. Tôi đã từng chứng kiến lịch sử diễn ra, đọc thơ Nguyễn chí Thiện, thấy quả là thấm thía, giá trị vô kể!"

Trong tập thơ, có nhiều bản nhạc của các nhạc sĩ Phạm Duy, Phan văn Hưng, Trần lãng Minh..., phổ từ thơ Nguyễn chí Thiện.

Thi phẩm Hoa Địa Ngục của Nguyễn chí Thiện do Tổ hợp xuất bản Miền Đông Hoa Kỳ ấn hành. Địa chỉ 2607 Military Road, Arlington VA 22207. Điện thoại 703-525-4538. (tin và ảnh: Nguyễn Hiền)
Post Reply